ประวัติกลุ่มกฎหมาย 

                กลุ่มกฎหมาย เป็นหน่วยงานในสังกัด สำนักบริหารกลาง สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขมีหน้าที่เกี่ยวกับงานด้านกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ และงานอื่นตามที่ได้รับมอบหมายจากปลัดกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งมีความเป็นมาโดยย่อดังนี้

1. สำนักนิติกร

              แต่เดิมด้านกฎหมายของกระทรวงสาธารณสุขมิได้แยกเป็นสัดส่วน มีเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานเพียง 2 คน เรียกชื่อตำแหน่งในขณะนั้นว่า เจ้าพนักงานกฎหมายและพนักงานกฎหมาย ปฏิบัติงานที่กองกลาง สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข พนักงานกฎหมายมีหน้าที่เกี่ยวกับการพิจารณา เสนอความเห็นในเรื่องราชการต่างๆ ที่เกี่ยวกับกฎหมายหรือปัญหาทางด้านกฎหมายที่กรมต่างๆ เสนอมายังปลัดกระทรวงหรือรัฐมนตรีว่าการกระทรวงตามลำดับ

               ต่อมากระทรวงสาธารณสุขได้พิจารณาเห็นว่า งานด้านกฎหมายมีปริมาณงานเพิ่มขึ้นเจ้าหน้าที่เพียง 2 คน ไม่เพียงพอที่จะปฏิบัติงานที่ต้องรับผิดชอบ สมควรขยายงานและอัตรากำลังเจ้าหน้าที่ให้ได้สัดส่วน กับปริมาณที่เพิ่มขึ้น จึงได้รวบรวมงานเกี่ยวกับกฎหมายเข้าไว้เป็นหน่วยงานเดียวกันโดยตั้งเป็นกองที่มีหน้าที่เกี่ยวกับกฎหมายขึ้นในสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข และระหว่างที่ยังมิได้จัดตั้ง เป็นกองและแผนกขึ้นตามพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการ กระทรวงสาธารณสุขได้จัดแบ่งส่วนราชการขึ้นเป็นการภายใน เรียกชื่อว่า สำนักนิติกร และได้เปลี่ยนชื่อตำแหน่ง เจ้าพนักงานกฎหมายเป็นตำแหน่งนิติกรพิเศษ และตำแหน่งพนักงานกฎหมายเป็นตำแหน่งนิติกรโท และได้เพิ่มอัตราตำแหน่งนิติกรตรี และตำแหน่งธุรการ เช่น เสมียนและพนักงานพิมพ์ดีด มีนิติกรพิเศษ เป็นผู้บังคับบัญชารับผิดชอบโดยมีหน้าที่เกี่ยวกับการพิจารณาให้คำแนะนำและความเห็นในข้อกฎหมายเกี่ยวกับการปฏิบัติราชการของกรมกองต่างๆ ในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข เพื่อแบ่งเบาภาระงานในด้านกฎหมายจากรัฐมนตรีและปลัดกระทรวง ซึ่ง เป็นผู้รับผิดชอบและจำต้องพิจารณาอยู่เป็นประจำ โดยที่งานเกี่ยวกับกฎหมายและการพิจารณาปัญหาข้อกฎหมายตลอดจนการดำเนินคดีในหน้าที่ ของกรมต่างๆ ในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขได้มีปริมาณเพิ่มมากขึ้น บรรดางานต่างๆ ที่เกี่ยวกับพระราชบัญญัติ พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง ตลอดจนระเบียบ ประกาศ กฎ ก.พ. สำนวนการสอบสวนลงโทษข้าราชการที่กระทำผิดวินัย ตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน ซึ่งกรมต่างๆ เสนอมายังกระทรวงต้องส่งผ่านสำนักนิติกรตรวจพิจารณาก่อนจะนำเสนอปลัดกระทรวงและรัฐมนตรีให้ความเห็นเสียก่อน เป็นต้น

2. กำเนิดกองนิติการ

       ต่อมาปี 2517 ได้มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการในสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขใหม่ “สำนักนิติกร” ได้ยกฐานะเป็น “กองนิติการ”

       กองนิติการ ได้แบ่งส่วนราชการภายในออกเป็น ๓ งาน ดังนี้

                 1) งานกฎหมายและคดี

                 2) งานนิติกรรมและสัญญา

                 3) งานธุรการ

              ต่อมา เมื่อปี 2521 สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขพิจารณาเห็นว่างาน ฝ่ายวินัยและสอบสวนมีลักษณะเป็นงานด้านกฎหมายเหมือนกัน ควรจะได้ดำเนินการจัดมารวมกันเป็นแห่งเดียว ซึ่งควรจะรวมอยู่ที่กองนิติการ จึงได้โอนงานฝ่ายวินัยและสอบสวนกองการเจ้าหน้าที่ มาปฏิบัติงานวมอยู่ที่กองนิติการเป็นการภายในตั้งแต่วันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2521 เจ้าหน้าที่มาปฏิบัติงานรวมอยู่ที่กองนิติการเป็นการภายในตั้งแต่วันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2521 เป็นต้นมาดังนั้น จึงเป็นการรวมงานวินับและสอบสวนมาอยู่ในที่แห่งเดียวกันคือกองนิติการ และเมื่อสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ได้มีการจัดทำกรอบอัตรากำลัง 3 ปี ฝ่ายวินัยและสอบสวนจึงได้โอนไปปฏิบัติงานอยู่รวมกับกองการเจ้าหน้าที่เมื่อปี พ.ศ.2531 ทั้งนี้เพื่อให้ตรงตามกรอบอัตรากำลังที่กำหนดไว้

              ในปี พ.ศ. 2536 มีการปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม โดยได้มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2536 กำหนดอำนาจหน้าที่ของกองนิติการไว้ดังนี้

     (1) ดำเนินการเกี่ยวกับกฎหมายและระเบียบในความรับผิดชอบของกระทรวงและกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง

     (2) ดำเนินการเกี่ยวกับงานนิติกรรมและสัญญา และงานคดีที่อยู่ในอำนาจหน้าที่ของกระทรวง

                     (3) ปฏิบัติงานร่วมกับหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมายได้แบ่งส่วนราชการภายในออกเป็น 3 กลุ่มงานและ 1 งาน ดังนี้

                           1) กลุ่มงานกฎหมายและคดี

                           2) กลุ่มงานนิติกรรมและสัญญา

                           3) กลุ่มงานปรับปรุงกฎหมาย

                           4) งานธุรการ

3. กลุ่มกฎหมายในปัจจุบัน

                ในปี พ.ศ. 2545 ได้มีการแบ่งส่วนราชการในสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขใหม่ตามกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2545 กองนิติการได้ถูกลดฐานะเป็น กลุ่มกฎหมาย ภายใต้สำนักบริหารกลาง และในปี 2552 ได้มีกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2552 อีกครั้งหนึ่ง โดยกลุ่มกฎหมายยังอยู่ภายใต้สำนักบริหารกลางเช่นเดิมจนถึงปัจจุบันโดยมีอำนาจหน้าที่ที่ปรากฏในกฎกระทรวงดังนี้

                 ดำเนินการเกี่ยวกับกฎหมาย รวมถึงการตรวจและยกร่างกฎหมาย การพัฒนาและวิจัยกฎหมาย การให้คำปรึกษาและความเห็นทางกฎหมาย การร่างสัญญาและบริหารสัญญา การดำเนินคดีอาญา คดีแพ่ง หรือคดีปกครอง การพิจารณาตรวจสอบคำอุทธรณ์หรือคำโต้แย้ง การเผยแพร่ความรู้ทางกฎหมาย การดำเนินมาตรการทางปกครอง การระงับ ข้อพิพาท และงานอื่นที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายที่อยู่ในอำนาจหน้าที่ของกระทรวง

         ปัจจุบันได้แบ่งส่วนราชการภายในเป็น 1 ฝ่าย 5 กลุ่มงาน ดังนี้

           1) ฝ่ายบริหารทั่วไป

           2) กลุ่มงานกฎหมายและคดี

           3) กลุ่มงานนิติกรรมและสัญญา

           4) กลุ่มงานปรับปรุงและพัฒนากฎหมาย

           5) กลุ่มงานคดีทางการแพทย์

           6) กลุ่มงานพัฒนาระบบบริหารและเผยแพร่